Derse Bakış: 👇👇👇
Merhaba değerli öğrencilerim. Bu dersimizde bilgisayarımızın önemli parçalarından biri olan "sabit disk sürücüler" konusunu öğreneceğiz.
Kazanımlarımız: 👇👇👇
- Disk sürücülerinin görevlerini bilir.
- Disk sürücülerini kasaya doğru monte eder.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. DİSK SÜRÜCÜLER
Program ve yazılımların tutulduğu, verilerin depolandığı elektronik aygıtlardır. Bugün kullanımda olan hemen hemen her masaüstü, dizüstü ve sunucu bilgisayarda bir veya daha fazla sayıda disk sürücü bulunmaktadır.
1.1. Sabit Sürücüler:
Günümüzde her gün çok büyük miktarlarda veri üretilmektedir. Bu verilerin de büyük bir kısmının depolanarak saklanması gerekmektedir. Verilerin saklanması için gereken donanım birimlerinden en önemlisi sabit sürücülerdir.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan 2 tip sabit disk mevcuttur:
A) Manyetik Plakalı Sabit Sürücüler (Harddisk):
Genellikle SATA (seri ATA) ve PATA (paralel ATA) veri iletim teknolojisine sahip sabit sürücülerdir. Günümüzde SATA teknolojisine sahip olan sabit sürücüler daha yaygındır. SATA, bilgisayar disk sürücülerinde veri taşıma teknolojisinin adıdır. SATA hard diskler mekanik bir donanıma sahiptir. Disk kasası içinde verilerin depolandığı manyetik plakalar mevcuttur. Plakaların merkezine bağlı bir rotor ile plakalar dönmektedir. Plakaların üzerinde, plakalara veri yazacak ve okuyacak bir okuma yazma kafası bulunmaktadır. Okuma yazma kafası manyetik plakalara temas etmez ancak mikroskobik seviyede çok yakın olarak konumlandırılmıştır.
Aşağıdaki görselde harddiskin iç yapısı gösterilmiştir.
SATA hard disklerin merkezinde bulunan motorun dönüşü, sabit diskin performansını doğrudan etkiler. Bu motorun dakikadaki dönüş sayısı 5.400, 7.200, 10.000 ve 15.000 ile ifade edilmektedir. Manyetik plakaların dakikadaki dönüş sayısı RPM (rotate per minute) ile ifade edilir. RPM değeri ne kadar yüksek ise sabit disk sürücünün performansı o kadar yüksektir, denilebilir.
SATA hard disk sürücülerinin plakaları, depolama alanı için kullanılmaktadır. Verileri depolamak için tam bir tur atan iç içe daire şeklindeki halkalardan oluşan bir yapı bulunmaktadır. Buna iz (track) adı verilir. İzlerin sayısı, disk sürücüsünün kapasitesi ile doğru orantılıdır. Yukarıdaki görselde manyetik plaka üzerinde oluşturulan iz, sektör ve kümeye ait görsel verilmiştir.
Her track, sektör adı verilen küçük bölümlere ayrılmıştır. Sektör, diskteki en küçük fiziksel depolama birimidir. Sektörlerin bir araya gelmesi ile “küme (cluster)” oluşmaktadır. Cluster, işletim sisteminin kendisinin belirlediği bir sayıdaki, her defasında birlikte okunan ya da yazılan sektörler kümesidir.
Genel olarak veri depolama birimi Gigabayt’tır (GB). Piyasada farklı kapasitede ve dönüş hızında SATA sabit diskler bulunmaktadır. Örneğin 4-8 Terabyte (TB) kapasiteli ve 7.200 RPM değerine sahip hard diskler mevcutken 300 GB kapasiteli ve 15.000 RPM dönüş hızına sahip sabit disk sürücüleri de satılmaktadır.
B) Solid State Disk (SSD) Sürücüler:
Büyük miktardaki verileri depolamak için geliştirilmiş manyetik plakalı sabit sürücülerin yerini okuma yazma hızının yüksek olması sebebi ile alan veri depolama aygıtının adıdır. Çalışma prensibi olarak flash bellekler gibi çalışmaktadır. Bu nedenle üzerinde manyetik plaka, okuma yazma kafası, motor gibi mekanik parçalar yoktur.
SSD sürücülerin 2,5 inç biçim faktörünün yanı sıra mSATA ve M.2 standardında SSD yüksek kapasiteli sürücü çeşitleri de üretilmektedir.
Dizüstü bilgisayarlarda genelde Wi-Fi ağ kartı takmak için kullanılan, mini PCIe yuvasıyla benzer yapıda olan ancak PCIe yerine SATA kontrolü ile bağlantı kuran mSATA yuvasına takılarak da SSD sürücüler çalıştırılmaktadır. Görsel 3.26’da SSD [(solid state drive (katı hâl sürücüleri)] ve manyetik plakalı sabit sürücülerin iç yapısı gösterilmiştir.
M.2 kartlar, genelde 22 mm kalınlığa ve 42, 60, 80 ya da 110 mm gibi uzunluklara sahiptir. M.2 SSD kartına üstten bakılınca çentik sol tarafta ise B key, sağ tarafta ise M key, her iki tarafta da var ise B&M key adını almaktadır. B key SSD kartlar PCIe 2.0, SATA, USB 2.0/3.0 desteklidir. M key kartlar ise PCIe ve SATA desteklidir. Anakartın desteklediği türde M.2 SSD sürücüler, anakart üzerindeki ilgili genişleme yuvalarına montajı yapılarak çalışır hâle gelmektedir. Yukarıda M.2 kart çeşitlerine ait görsel verilmiştir.
Manyetik plakalı sabit sürücü ile SSD sürücülerin karşılaştırma sonuçları şu şekilde özetlenebilir:
• SSD sürücüler SATA sabit disk sürücülere göre daha hızlı çalışabilmektedir. SSD cihazın hızlı olması; sistem yazılımını önyüklemeden dosyaları açmaya, veri okuma ve yazmaya kadar tüm önemli görevlerde kendini göstermektedir.
• Maliyet açısından SSD sürücüler dezavantaja sahiptir. Her yeni teknoloji gibi satın alma gücü açısından SSD sürücüler daha maliyetlidir. Ancak SSD teknolojisinin gelişmesi ile yakında bu durumun değişmesi beklenmektedir.
• Güç tüketimi açısından değerlendirildiğinde SSD sürücülerin daha az güç tükettiği görülmektedir. Bunun en önemli sebebi SSD sürücülerde mekanik parçaların olmamasıdır.
• SSD sürücüler, sarsıntılardan az etkilenir ve daha dayanıklıdır. İçinde çabuk bozulacak mekanik parçalar bulunmamaktadır.
• SSD sürücüler daha az ısınır. Bu nedenle bilgisayar içine ekstra ısı vermez.
• Manyetik plakalı sabit sürücüler, içinde bulunan motorun dönmesi ve okuma yazma kafalarının hareket etmesi sebebiyle daha gürültülü çalışmaktadır. SSD sürücüler sessiz çalışır.
C) Sabit Disk Kabloları:
Veri transferi açısından 2 tür kablo bulunmaktadır. Bunlar, PATA (paralel ATA) ve SATA (serial ATA) veri iletim teknolojileridir. PATA kablolar IDE kablosu olarak da anılır. 40 veya 80 pinli bir kablo ile saniyede 133 MB (133 MBps) veri aktarımı sağlamaktadır. Aşağıdaki görselde PATA ve SATA kablosu gösterilmiştir. SATA veri aktarım teknolojisi daha yeni bir teknoloji olup daha az hacim kaplamaktadır. 7 pin ile saniyede yaklaşık 2 GB veri aktarımı sağlayabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder